در این بازار یک بخش در حال فعالیت های سوداگرانه هستند و برخی دیگر نیز برای حفظ ارزش دارایی های خود وارد شده اند. در این شرایط فعلی که خبری از ثبات قیمت ها به گوش نمی رسد، آن چه که برای فعالان اقتصادی بیش از هر چیزی حائز اهمیت است ،آرامش روانی است. چرا که طی ماه های اخیر، این بخش از افراد نه تنها نتوانسته اند براساس برنامه ریزی ها اقدامات لازم برای تهیه مواد اولیه مورد نیاز خود انجام بدهند، بلکه با توجه به شرایط پیش آمده از تحریم با مشکلات عدیده ای نیز همراه شده اند.
شرایط اقتصادی باعث شده است که واحد های بسیاری برای تامین منابع مالی خود دچار مشکل بشوند. بسیاری از آنان که توان پرداخت دیون معوق خود به سیستم بانکی را ندارند، حال برای تهیه ارز با مشکلات بسیاری مواجه هستند. چرا که از یک سو آن ها نمی توانند برنامه ریزی مبتنی بر ثبات داشته باشند و از سوی دیگر در صورت تامین منابع مالی برای تخصیص ارز دچار مشکل هستند.
در صورت تخصیص ارز مورد نیاز هم یکی از اصلی ترین مشکلاتی که در حال حاضر با آن دست به گریبان هستند، مساله نقل و انتقال پول است. جایی که باز هم تحریم ها، شرایطی را به وجود آورده است تا بسیاری از کشورها و سیستم های مالی آن ها قادر و یا حاضر به همکاری با شرکت های ایرانی نیستند. اگر هم راهی برای دور زدن تحریم ها پیدا شود، به طور طبیعی باعث افزایش قیمت ریالی ارز مورد نظر شده و در نتیجه افزایش هزینه ها را در پی دارد.
در این میان همان طور که اشاره شد آرامش روانی می تواند تا حدی باعث به وجود آمدن آرامش در بازار ارز شود و در پی آن ضریب فزاینده افزایش نرخ ارز را کُند و یا به ثبات برساند. این آرامش عمدتا از سوی مسئولان ذی ربط به بازارهای منتقل می شود. اما به نظر می رسد سخنان اخیر «عبدالناصر همتی»، رئیس کل بانک مرکزی، به رغم صداقت ایشان باعث بر هم خوردن نظم و آرامش بازار خواهد شد. وی در گفت و گوی کوتاهی که در حاشیه جلسه هیات دولت با خبرنگاران انجام داده است، ضمن بر شمردن دوباره برخی مشکلات اعم از تحریم ها و عدم توان استفاده و دسترسی به منابع مالی ایران در خارج از کشور، پیش بینی می کند که دو سه هفته آینده شرایط سختی خواهد بود.
این سخنان از سوی کسی بر زبان آورده می شود که به نظر می رسد به خوبی از تاثیر اقوال مسئولان بر بازارها و در کل اقتصاد آگاه است. به بیان دیگر کسانی که صحبت های امروز عبدالناصر همتی را می شنوند، با تکیه بر سخنان عالی ترین مقام بانکی کشور و هشدار برای در پیش بودن روزهای سخت، قطعا ترجیح می دهند تا سرمایه و دارایی خود را به بازاری هدایت کنند که اگر باعث سود آوری نشود، حداقل ارزش خود را حفظ کند. همین تفکر هم اگر فاقد انگیزه های سوداگرانه باشد، به نوبه خود باعث بر هم خوردن بیشتر عرضه و تقاضا و رشد طرف عرضه خواهد شد.
این امر به طور معمول قیمت ها را بالا خواهد برد و در پی خود نوسان بیشتری را به بازارهای وابسته وارد خواهد کرد. در این شرایط باز هم بخش صنعت با یک شوک دیگر مواجه خواهد شد و همچین باعث بروز افزایش قیمت ها در سایر بازارها می شود. به عنوان مثال اگر خودرویی امروز در بازار ۵۰۰ میلیون تومان خرید و فروش شود، متاثر از افزایش قیمت ها بدون هیچ دلیلی بهایش بالاتر خواهد رفت و این مساله به طور زنجیروار سایر بازارهای مرتبط را درگیر خواهد کرد. دیگر در این چند وقته برای عموم جامعه ثابت شده است که افزایش قیمت خودروها در بازار آزاد به خاطر سوداگری دلالان بزرگ است و این افراد سودجو، همیشه در هنگام افزایش نرخ ارز، طلا و… سعی دارند تا برای حفظ سود و سرمایه خود با رشد قیمت خودروها، وضعیت مالی خود را بهبود ببخشند.
برای همین احتمال آن زیاد است که این بار به خاطر پیش بینی رئیس بانک مرکزی در خصوص “دو سه هفته سخت اقتصادی، قیمت اجناس و اقلامی چون خودرو تغییر پیدا کند و در نتیجه باز هم تمام عوامل تولید پله پله، با بالارفتن هزینه ها و قیمت ها همراه شوند. این اتفاق یعنی فشار بیشتری بر مصرف کنندگان وارد خواهد شد و مانند گذشته، عموم جامعه با کاهش قدرت خرید مواجه می شوند. به بیان ساده در حال حاضر بسیاری از مردم و کارشناسان می دانند که بنا به دلایل متعدد، امکان کنترل بازار ارز وجود ندارد؛ اما در عین حال توقع دارند که سخنان سنجیده تر مطرح شود تا حداقل آرامش بازار برهم نریزد.
بیشتر بخوانید: