از اولین طرح قرعه کشی تاکنون خودروسازان اقدام به ثبت نام خودرو و اجرای طرح‌های پیش فروش و فروش فوق العاده کرده اند. از اردیبهشت ماه تاکنون که طرح‌های مختلفی از فروش فوق العاده و پیش فروش و فروش مشارکتی اجرا شد، خودروسازان ۳ بار قیمت خودرو را افزایش دادند که این روند مشکلات زیادی را برای افرادی که در طرح‌های پیش فروش شرکت کرده بودند، ایجاد کرد.
در سال‌های گذشته افراد زیادی اقدام به خرید مشارکتی خودرو کرده اند و سود اندکی هم برای آنها در نظر گرفته شده که این سود بین ۶ تا ۹ درصد بوده است. حال مشکلی که پیش آمده این است که خودروسازان اکنون به تحویل خودروهای معوق در سال‌های گذشته کرده اند و به این تعداد خودروهای فروش فوق العاده هم اضافه شده است.
عدم تحویل خودروهای فروخته شده از سال ۹۷ تاکنون به مشتریان از یک طرف و طرح های تبدیل خودروهایی که توان تولید آنها را ندارند از یک طرف بر دوش خودروسازان سنگینی می کند ولی باز هم اقدام به پیش فروش خودروهایی می کنند که توان تحویل آنها را ندارند البته در ظاهر. تعدادی از کارشناسان صنعت خودرو اعتقاد دارند که عدم عرضه مناسب خودرو در بازار عامل به وجود آمدن این همه مشکلات و نوسانات در بازار خودرو بوده است ولی هنوز خودروسازان وطنی اعتقاد به ادامه همین روند اشتباه خود دارند و فقط قرعه کشی را به این روند اضافه کرده اند ولی مشکلات همچنان پابرجاست.
از طرفی برای جذب نقدینگی اقدام به اجرا طرح پیش فروش و فروش مشارکتی کرده اند که در اوایل برپایی این طرح قرعه کشی، مدت زمان تحویل خودرو نهایت یک سال بود، اما اکنون خودروسازان اقدام به ثبت نام برای پیش فروش خودرو و تحویل ۲ ساله خودرو کرده اند که در آن مبلغ بالایی هم از فرد دریافت می‌شود.
درحالیکه پیش از این مقامات وزارت صنعت، معدن و تجارت موعد تعیین تکلیف خودروهای پیش فروش شده را پایان نیمه نخست سال ۹۹ اعلام کرده بودند، اما با گذر از این ضرب العجل هنوز خریداران خودروهای پیش فروش شده در بلاتکلیفی به سر می‌برند.
پیش فروش خودرو اشتباه است
شیوا رئیس شورای رقابت آنطور که بیان کرده با این طرح‌های پیش فروش و فروش مشارکتی کاملا مخالف است و وزارت صمت را مسئول اجرایی شدن این طرح می‌داند.
به گفته این مقام مسئول، قرار بر این بود ۶۰ درصد تولید خودرو به تعهدات گذشته خودروسازان اختصاص پیدا کند. اگر خودروسازان این تعهدات که به سال‌های گذشته بر می‌گردد، را نداشتند کل تولیدی آنها اکنون به بازار تزریق می‌شد در حالی که در حال حاضر تنها ۴۰ درصد تولید به بازار تزریق می‌شود و ۶۰ درصد تزریقی دیگر به معوقات باز می‌گردد.
شیوا معتقد است که تا ۲ سال دیگر مشخص نیست که چه اتفاقاتی در حوزه صنعت خودرو رخ داده است و این طرح‌های پیش فروش مشکلاتی را به وجود خواهد آورد، علاوه بر این معلوم نیست وزرای کنونی در سمت خود باشند که تعهد به وجود می‌آورند.
او در خصوص پیش فروش خودروهایی که نام مشخص و نشان مشخصی ندارند، گفت: پیش فروش خودروهایی که چارچوب و شناسنامه ندارند اشتباه است و وزارت صمت باید به این‌ماجرا ورود کند.
شیوا گفت: وظیفه ما این است که قیمت منصفانه را اعلام کنیم. اکثریت به این موضوع رای می‌دهند که مصرف کننده واقعی باید خودرو بگیرد و برخی می‌گویند حاشیه سود به جیب دلالان می‌رود. طرح قرعه کشی عملی شد، اما برخی از این طرح شکایت داشتند، همان افراد بیایند طرح دیگری را ارائه دهند که خودرو به نیازمندان برسد و همه راضی باشند.
این مقام مسئول گفت: تولید کننده برای ادامه حیات نیاز به سود دارد در غیر این صورت به بن بست می‌رسد، برخی هم می‌گویند چرا ۳ ماه یکبار باید افزایش قیمت داشته باشیم، چون قیمت نهاده‌های تولید ۳ ماه یکبار افزایش می‌یابد، در حالی که خود خودروسازان در نظر داشتند هر ماه افزایش قیمت داشته باشند.
رئیس شورای رقابت گفت: اکنون وضعیت طوری است که مصرف کننده و تولید کننده راضی نیستند. اما موضوع دیگر مورد بحث به پیش فروش خودروهایی باز می‌گردد که هویتی ندارند، اما آن را پیش فروش می‌کنند. جای تاسف دارد وقتی خودرویی ماهیت مشخصی ندارد وعده پیش فروش می‌دهند در صورتی که قیمت مشخصی هم ندارد.
نداشتن پول کافی عاملی در شرکت طرح پیش فروش !
حال از طرفی سود مشارکتی که برای این طرح‌های پیش فروش در نظر گرفته اند کاملا کم است. یکی از متقاضیان خریداران خودرو گفت: چند ماه است که برای خرید خودرو به سایت‌های فروش ۲ خودروساز کشور ایران خودرو و سایپا مراجعه می‌کنم، اما با توجه به اینکه برای پیش خرید نیاز است تا قرعه کشی صورت گیرد و هیچ وقت موفق به برنده شدن در قرعه کشی را نشدم، مجبور به خرید حواله خودرو شدم.
او بیان کرد: از طرفی قیمت خودرو در بازار آزاد به شدت افزایش یافته و توانایی خرید ندارم. بعد از مقدری جست و جو در سایت‌های مجازی، حواله خودرویی را خریدم که بابت این خرید ۲۰ میلیون تومان به فرد فروشنده تحویل دادم. علاوه بر آن به دلیل اینکه فروشنده زمان پیش خرید ۳۵ میلیون تومان واریز کرده بود، این مبلغ را هم پرداخت کردم.
بدست آوردن نقدینگی با پیش فروش‌های ۲ ساله
میلاد بیگی کارشناس صنعت خودرو گفت: خودروسازان برای تامین نیاز مالی خود اقدام به برپایی طرح‌های پیش فروش می‌کنند. هزینه خودروسازان افزایش یافته به همین دلیل خودرو را پیش فروش می‌کنند تا تامین مالی صورت گیرد.
این کارشناس صنعت خودرو گفت: تقاضا برای خودرو زیاد است، از طرفی آنها نمی‌توانند به اندازه تقاضا خودرو تولید کنند از این رو طرح‌های پیش فروش را اجرا می‌کنند تا هم تامین مالی کنند و تعداد متقاضیانی که نیاز واقعی به خودرو دارند، شرکت خواهند کرد.
از طرفی کارشناسان صنعت خودرو و مسئولان، می‌گویند که عرضه خودرو به بازار کم است و همین عامل باعث بروز افزایش قیمت و مشکلات در این صنعت شده است، اما از طرفی آنطور که گمرک اعلام کرده ما نه تنها کمبود بلکه صادرات خودرو هم داریم. سید روح اله لطیفی، سخنگوی گمرک اظهار کرد: در سال ۹۸، حدود هزار و ۳۰۰ دستگاه خودرو به وزن یک هزار و ۵۷۳ تن به ۹ کشور هنگ کنک، تایوان، سوریه، امارات، اسپانیا، چین، عراق و ترکیه صادر شده است.
وی افزود: کشور عراق با ۳ میلیون و ۱۲۲ هزار و ۹۰۰ دلار، آذربایجان با یک میلیون و ۱۵۹ هزار و ۴۰۰ دلار، سوریه با ۹۸۱ هزار و ۸۲۵ دلار سه مقصد اول خودروهای ایرانی بودند.
لطیفی در ادامه در خصوص میزان صادرات خودرو گفت: هنگ کنگ با ۱۱۶ هزار و ۸۶۲ دلار، اسپانیا با ۹۶ هزار و ۳۶۲ دلار، تایوان با ۷۹ هزار و ۵۲۱ دلار، چین با ۳۶ هزار و ۶۰۰ دلار، ترکیه با هفت هزار دلار و امارات با چهار هزار و ۶۶۲ دلار دیگر خریداران خودرو از کشورمان بودند.
سخنگوی گمرک در خصوص خودروهای صادراتی توضیح داد: خودروی ساینا بیش از ۹۰ درصد سبد صادرات خودرو در سال ۹۸ را به خود اختصاص داده است و پراید، تیبا، کوئیک، سمند، پارس، ۲۰۷، هایما، دنا و ... مابقی سهمی کمتر از ۱۰ درصد را در بر می‌گیرند.
لطیفی افزود: بیشترین تنوع خودرویی با خودروهای تیبا، ساینا، کوئیک، وانت آریسان، پژو پارس، پراید ۱۳۱ و رهام به مقصد اسپانیا تعلق دارد.
به گفته کارشناسان صنعت خودرو، اگر به جای اجرا شدن طرح پیش فروش، خودروسازان طرح فروش فوق العاده را چند ماه یکبار اجرا کنند بازار کنترل بهتری پیدا خواهد کرد و مشکلات این صنعت از بین خواهد رفت.
بیشتر بخوانید: